Mga Salitang dapat Alamin
Nasa Panganib ba Ako?
Ano ang Magagawa Ko?
Matuto Pa
Ang pagbaha ay kapag nagkaroon ng umaapaw na tubig sa lupa na karaniwang tuyo. Ito ang pinakakaraniwang pangyayari sa natural na panahon. Ang pagbaha ay pwedeng mangyari sa panahon ng malakas na pag-ulan, kapag ang mga ilog ay umapaw, kapag ang mga alon ng dagat ay umabot sa baybayin, kapag ang snow ay natutunaw nang mabilis, o kapag ang mga dam o mga leve ay nasira. Maaaring ilang pulgada lamang ng tubig ang pagbaha, o maaaring makatakip sa isang bahay hanggang sa rooftop. Ang mga pagbaha na napakabilis ay tinatawag na flash flood. Maaaring magdulot ang pagbaha ng pagkawala ng kuryente, pagkagambala sa transportasyon, pagkasira ng mga gusali, at pagguho ng lupa.
Mga Salitang dapat Alamin
Flash Flood - Isang pagbaha na maaaring mangyari sa loob ng ilang minuto o oras mula sa malakas na ulan, pagkasira ng dam/leve, o pag-apaw ng mga kanal.
Bantay Baha - Isang mensahe na posible ang pagbaha.
Babala ng Baha - Isang mensahe na malapit nang mangyari ang pagbaha (kung hindi pa nangyari).
Levee/Dam - Isang istraktura para maglaman o maiwasan ang pag-apaw ng tubig at pagbaha sa isang lugar.
Nasa Panganib ba Ako?
Maaaring mangyari ang pagbaha sa bawat estado at teritoryo ng U.S. Ang ilang baha ay mabagal na nabubuo, at ang ilan ay maaaring mangyari sa loob lamang ng ilang minuto. Ang mga taong nakatira sa mababang lugar (malapit sa mga pinagmumulan ng tubig o sa antas ng dagat) ay nasa mas malaking panganib. Ang mga bagyo at unos ay maaaring magdulot ng pagbaha. Ang pagkatunaw ng niyebe mula sa mga bundok ay maaari ding maging sanhi ng pagbaha.
Ano ang Magagawa Ko?
Dati
- Magplano. Makakatulong ang pagkakaroon ng plano kung ano ang gagawin mo at ng pamilya mo sakaling magkaroon ng emergency.
- Makipagtulungan sa iyong mga magulang sa pagbuo ng kasangkapang pang-emergency na may mga item na kakailanganin mo kung kailangan mong lumikas nang mabilis.
- Magplano para sa komunikasyon ng pamilya.
- Sabihin sa isang mas nakakatanda kung nakarinig ng babala tungkol sa baha sa TV o radyo.
- Tulungan ang pamilya mong maglipat ng mahahalagang bagay patungo sa itaas na palapag.
Sa panahon
- Bigyang-pansin ang mga awtoridad at mga opisyal ng kaligtasan. Kung mayroong anumang posibilidad ng isang flash flood, lumipat sa mas mataas na lugar o humanap ng masisilungan.
- Huwag maglakad, maglangoy, magmaneho o sumakay sa kotse sa tubig baha. Kahit na anim na pulgada ng gumagalaw na tubig ay maaari kang pabagsakin.
- Umiwas sa mga tulay sa ibabaw ng mabilis na tubig. Ang mabilis na paggalaw ng tubig ay maaaring sumira sa mga tulay nang walang babala.
Pagkatapos
- Huwag hawakan ang de-kuryenteng kagamitan kung basa ito o kung nakatayo ka sa tubig.
- Lumayo mula sa tubig baha. Ang tubig baha ay posibleng kontaminado, ibig sabihin ay naglalaman ng mga mapanganib na sangkap.
- Lumayo mula sa umaagos na tubig baha. Maaari ka nitong pabagsakin.
- Umalis sa dinaraanan ng mga manggagawa sa emergency upang magawa nila nang mabilis ang kanilang trabaho.
- Alamin na normal na makaramdam ng pagkabalisa o pagkabahala. Magkakaiba ang tugon ng bawat isa sa mga nakaka-stress na pangyayari. Ingatan ang iyong katawan at makipag-usap sa mga magulang mo o iba pang pinagkakatiwalaang matatanda kung ikaw ay nakakaramdam ng sama ng loob.
Matuto Pa
Alam mo ba?
Maaaring sirain ng pagbaha ang mga daanan, kalsada, at bukid, na ginagawang imposibleng matukoy ang mga ito sa ilalim ng tubig baha. Huwag maglakad o sumakay sa kotse sa tubig. Posibleng mas malalim ito kaysa sa iyong iniisip! Maaaring tangayin ng isang talampakan ng tubig ang isang sasakyan sa kalsada. Lumayo mula sa umaagos na tubig baha!